Sốt thường là dấu hiện ban đầu báo hiệu trẻ đang bị bệnh hoặc đang gặp vấn đề nào đó về sức khỏe.
Sốt không phải là một bệnh nhưng lại là biểu hiện của nhiều nguyên nhân khác nhau. Có nhiều nguyên nhân gây sốt ở trẻ, trong đó sốt donhiễm trùng hoặc do một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trẻ em, phụ huynh cần đặc biệt chú ý để đảm bảo sức khỏe và sự an toàn cho trẻ. Nguyên nhân gây sốt ở trẻ thường được ghi nhận như sau:
Nhiễm siêu vi: nguyên nhân hàng đầu gây ra sốt ở trẻ em. Bệnh thường khỏi sau 5 - 7 ngày. Có rất nhiều loại siêu vi gây bệnh cho trẻ em nhưng nguy hiểm nhất là siêu vi gây bệnh: sốt xuất huyết, tay chân miệng, sởi, quai bị, rubella, cúm, thủy đậu.
Nhiễm vi trùng: thường gặp nhất là nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp tính như viêm họng, viêm amiđan, viêm tai giữa, viêm phổi, viêm phế quản. Có thể là tình trạng nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi khuẩn như bệnh tả, bệnh kiết lỵ, bệnh thương hàn… hoặc những bệnh nhiễm trùng nguy hiểm như viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib, viêm màng não do não mô cầu, nhiễm trùng máu do phế cầu…
Một số tác nhân gây nhiễm trùng khác có thể làm trẻ bị sốt như: nhiễm ký sinh trùng hoặc nhiễm lao.
Nguyên nhân không do nhiễm khuẩn thường gặp trong những tình huống sau:
- Tăng nhiệt độ do trẻ được ủ ấm quá kỹ.
- Tiêm chủng cũng làm trẻ bị sốt, nhất là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường bị sốt sau khi được tiêm chủng những loại vắcxin trong năm đầu đời.
- Mọc răng cũng có thể làm tăng thân nhiệt, nhưng chỉ ở mức độ nhẹ, cha mẹ không nên quá lo lắng.
- Một số trẻ có thể bị sốt do thuốc, bệnh lý rối loạn miễn dịch, bệnh lý ác tính
Việc cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi uống thêm nước sau khi bú là thói quen của nhiều bà mẹ.
Tôi mới sinh con đầu lòng được 4 tháng, từ khi sinh cháu mẹ chồng tôi bảo sau khi cho con bú xong thì phải cho uống nước để tráng miệng. Nhưng tôi lại nghe nói không nên cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng uống nước. Xin bác sĩ tư vấn giúp.
Bùi Thị Hoa (An Giang)
Việc cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi uống thêm nước sau khi bú là thói quen của nhiều bà mẹ. Tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế Thế giới, các bà mẹ nên cho con bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, sau đó bắt đầu ăn bổ sung và tiếp tục cho bú mẹ đến ít nhất 24 tháng tuổi. Việc cho trẻ dưới 6 tháng tuổi uống nước có thể gây ảnh hưởng tới sức khỏe của bé như gia tăng nguy cơ bị suy dinh dưỡng. Vì kích thước dạ dày trẻ sơ sinh còn rất nhỏ, việc uống thêm nước sẽ làm đầy dạ dày, khiến bé no và không chịu bú sữa mẹ.
Ngoài ra, nước còn có thể là mầm gây bệnh cho trẻ nếu nguồn nước không an toàn, sạch sẽ. Nguy cơ bị tiêu chảy do môi trường thiếu vệ sinh ở trẻ sơ sinh cao hơn do hệ miễn dịch của bé vẫn còn yếu. Trong khi đó, nước mà bé hấp thu trong sữa mẹ là sạch sẽ và đầy đủ nhất. Trẻ uống thêm nước có nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy cao hơn 2-3 lần so với những trẻ chỉ bú sữa mẹ.
Nếu sợ bé khát nước, khi cảm thấy bé đang khát, cho bé bú ngay để cung cấp lượng nước kịp thời và đảm bảo vệ sinh nhất. Ngoài ra, nên cho trẻ bú mẹ nhiều hơn vì trẻ bú mẹ càng nhiều, cơ thể mẹ càng tiết ra nhiều sữa. Như vậy bé càng nhận được nhiều nước và năng lượng hơn.
Trong bữa ăn, nồi cơm được coi là trung tâm, là “linh hồn” của bữa ăn. Nồi cơm gia đình có ít người ăn nên dễ nấu so với cơm hàng nấu cho nhiều người ăn.
Đó phải là bữa cơm ngon, đủ dinh dưỡng và diễn ra trong không khí vui vẻ, đầm ấm.
Đề cao nghệ thuật nấu cơm
Trong bữa ăn, nồi cơm được coi là trung tâm, là “linh hồn” của bữa ăn. Nồi cơm gia đình có ít người ăn nên dễ nấu so với cơm hàng nấu cho nhiều người ăn.
Gạo thổi cơm: gạo ngon thì cơm ngon.
Thành phần của gạo: cứ 100g gạo có 72,7 đường; 8,5 protein; 4,3 chất lipid; 210mg P; 22mg canxi; 1,6g sắt, PP và axít béo không no. Khoáng chất có Se, magie. Cứ 4 - 5 bát cơm sẽ cung cấp khoảng 50 - 70% số calo cần thiết để cơ thể vận động giữa hai bữa ăn chính. Tài liệu khác cho biết: một bát cơm gạo nâu cung cấp 200calo, cơm gạo đã chế biến 188calo, cơm gạo trắng 184calo. Trong các loại ngũ cốc, chất lượngprotein của gạo là tốt hơn cả vì tỉ lệ các axít amin cân đối hơn bột mì và ngô.
Tạo bầu không khí vui vẻ, thân tình trong bữa ăn.
Cơm là một trong những nguồn cung cấp B1 quan trọng nên phải bảo vệ nó trong suốt quá trình chế biến, do vậy “hãy giữ vitamin B1 cho nồi cơm”.
Đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, các nhà khoa học Nhật Bản đã xác định được các chất trong gạo có khả năng phòng ngừa ung thư ruột, ung thư vú và ung thư tiền liệt tuyến. Các chất đó nằm trong phần áo bọc ngoài hột gạo, có nhiều ở gạo lứt và bị mất đi trong quá trình xay xát.
Một công trình nghiên cứu của Mỹ đối với 75.521 nữ y tá cho thấy, nguy cơ tai biến mạch máu não ở những người ăn ngũ cốc toàn phần giảm 30 - 40% và nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường giảm 40% so với những người không theo chế độ ăn đó.
Vo đãi gạo: vo đãi gạo sẽ làm mất khoảng 30 - 60% sinh tố B1, 20 - 50% sinh tố B2 và muối vô cơ; 15,7% protein; 2% chất đường. Do đó phải vo gạo nhanh, không ngâm nước lâu và phải dùng nước lạnh để vo gạo.
Nước thổi cơm: cho vừa đủ thì lượng vitamin B1 chỉ hao 38%. Cho nhiều nước sau chắt bớt thì hao 60% trở lên. Để nước sôi rồi mới đổ gạo vào thì chỉ hao 32% vitamin B1. Nếu cho ngay vào nước lạnh thì hao 45%.
Chớ ăn vội ăn vàng, nên ăn cơm nhai chậm, nhai kỹ để “cơm” nhuyễn như cháo.
Nồi thổi cơm: cơm ngon do được nấu trong niêu đất (cơm niêu), nồi gang rồi đến các nồi khác (như nhôm). Nồi gang cho cháy ngon nhất. Ngày nay, có nồi cơm điện chú ý tôn trọng những hướng dẫn sử dụng. Nhớ cho nước nóng vào trước gạo.
Cơm chín tới thơm dẻo: sẽ kích thích thèm ăn, dịch tiêu hóa sẽ dồi dào, phát huy tác dụng bổ dưỡng của cơm. Cơm bị nguội cần làm nóng lại. Tránh ăn cơm để qua đêm, nhất là đối cới trẻ em, người già yếu, người có bệnh đường tiêu hóa. Mùa lạnh cần có cơm nóng, canh sốt. Tục ngữ Việt Nam đã có câu: cơm chín tới, cải ngồng non, gái một con, gà gại ổ (là những cái nhất).
Phát huy văn hóa ẩm thực Việt Nam
Chuẩn bị chu đáo: “Bát sạch ngon cơm”. Để cơm ngon phải đánh tơi. Bữa cơm do người nội trợ giỏi nấu sẽ ngon mắt (gọn, đẹp), ngon mũi (thơm), ngon miệng (hợp khẩu vị), ngon tai (được giới thiệu mời chào thân tình).
Tạo bầu không khí vui vẻ, thân tình trong bữa ăn: tránh stress cho bữa ăn bởi lời nói hay câu chuyện căng thẳng. Nên biết cách ăn thì mới ngon, dịch tiêu hóa mới tiết đủ và hấp thu tốt mới là ngon bổ. Không để phân tán sự chú ý vào bữa cơm bởi ti vi hay ca nhạc: “muốn cơm ngon hãy tắt tivi”.
Ăn cơm nhai chậm, nhai kỹ để “cơm” nhuyễn như cháo: “không lùa cơm” bằng canh để ăn cho xong bữa.
Danh y Lê Hữu Trác trong cuốn Vệ sinh yếu quyết viết: “Ăn gì cũng phải có chừng mực kể cả cơm”. Một số bệnh kiêng cơm, có bệnh hạn chế tinh bột nên cũng không được ăn cơm thoải mái. Người mới ốm dậy có “nhớ cơm, thèm cơm” cũng phải ăn ít một, không thể ăn ngay như người bình thường.
Các nhà khoa học dinh dưỡng thường khuyến cáo nên tránh “cao lương mỹ vị”. Nếu là những “bữa nhậu” thì sẽ dẫn đến nhiều tật bệnh, gút chẳng hạn. Trong số những người bệnh gút, nhiều người đã chữa khỏi khi về dùng “bữa cơm gia đình”. Sự linh nghiệm của liệu pháp đó được tạo bởi sự kỳ diệu của bữa cơm như đã nói ở trên, cùng với điều đặc biệt kỳ diệu về tính thời gian hò hẹn của mỗi bữa cơm hàng ngày và tính không gian là bầu không khí đoàn tụ dưới mái ấm gia đình.
100g gạo có 72,7 đường; 8,5 protein; 4,3 chất lipid; 210mg P; 22mg canxi; 1,6g sắt, PP và axít béo không no
Con gái tôi năm nay 2 tuổi, cháu vừa bị gãy xương cẳng chân trái và đã được bó bột 9 ngày. Xin bác sĩ tư vấn giúp chế độ chăm sóc và tập luyện cho trẻ sau bó bột.
Thông thường, khớp bất động lâu sẽ bị cứng do cơ co ngắn lại, bao khớp bị co, bao hoạt dịch tăng sản mỡ, sụn bị mỏng. Do vậy cử động khớp là cách tốt để cho dịch khớp lưu thông, khớp được nuôi dưỡng và trở nên mềm mại. Có thể tập từ ngày thứ 3 sau mổ hoặc sau bó bột.
Tập tăng sức căng của cơ (độ dài bó cơ không thay đổi, khớp không cử động), tập co cơ (sao cho khớp cử động, co cơ ngắn lại). Khi khớp cử động còn đau nhiều thì tập căng cơ, khi khớp đỡ đau thì tập co cơ. Tập đi bằng cách dùng nạng gỗ hỗ trợ, khi xương chưa liền.
Xoa bóp thường xuyên khớp gần ổ gãy xương. Chỉ xoa bóp nhẹ nhàng bằng tay mà không dùng bất cứ loại dầu cao, cồn, thuốc xoa bóp nào để xoa vào các khớp, vì có thể gây xơ cứng khớp, vôi hóa cạnh khớp. Dùng túi chườm nước nóng, chườm lên chỗ đau để luyện tập.
Để chóng lành bệnh, chị cần kiên trì tập luyện cho cháu và có chế độ dinh dưỡng giàu giàu đạm, vitamin và nguyên tố vi lượng. Tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ.
Nhiều nghiên cứu cho biết, sự phát triển các giác quan ở trẻ khi ra đơi diễn ra dưới ảnh hưởng của ấn tượng bên ngoài mà trẻ tiếp nhận được.
Nhiều nghiên cứu cho biết, sự phát triển các giác quan ở trẻ khi ra đời diễn ra dưới ảnh hưởng của ấn tượng bên ngoài mà trẻ tiếp nhận được. Do đó, cha mẹ cần tạo môi trường thích hợp cho trẻ những cảm nhận và ghi nhớ, giúp trẻ nhận thức phong phú về thế giới xung quanh.
Trẻ 1 tháng tuổi nhìn chăm chú vào người chăm sóc bé.
Trẻ 1 tháng tuổi: lúc mới sinh, thị giác chỉ hoạt động tốt trong phạm vi từ 20-25cm. Nhưng khi được 2 tuần tuổi, trẻ nhìn đồ vật ở gần tốt hơn và cũng ít bị lé hơn. Trẻ có thể nhìn xa hơn 25cm nên dễ dàng dõi mắt theo một người đang đi. Trẻ thường di chuyển mắt và đầu theo hướng có nguồn sáng như bóng đèn, ánh sáng từ cửa sổ, màn hình tivi, màn hình điện thoại của cha mẹ. Khi đó trẻ có thể ghi nhận vật thể nằm trong trục ngang trước mặt, nhất là các khuôn mặt của người thân chăm sóc. Trẻ thể hiện sự tiếp xúc bằng mắt và nhìn chăm chú vào những người chăm sóc.
Trẻ 2-3 tháng tuổi có thể ghi nhận hình ảnh xung quanh theo cả trục dọc và trục xoay. Lúc này trẻ bắt đầu có thể di chuyển mắt độc lập với đầu, nhạy cảm với ánh sáng. Trẻ hay dùng mắt nghiên cứu bàn tay và bàn chân mình. Trẻ dễ bị mất tập trung bởi những hình ảnh thú vị khác. Trẻ có khả năng giữ tiếp xúc bằng mắt cường độ cao trong thời gian dài hơn.
Thông thường, khớp bất động lâu sẽ bị cứng do cơ co ngắn lại, bao khớp bị co, bao hoạt dịch tăng sản mỡ, sụn bị mỏng. Do vậy cử động khớp là cách tốt để cho dịch khớp lưu thông, khớp được nuôi dưỡng và trở nên mềm mại. Có thể tập từ ngày thứ 3 sau mổ hoặc sau bó bột.